Tag Archive | άστρα

Γιατί τα άστρα φαίνονται σαν να αναβοσβήνουν;

Τις σκοτεινές νύχτες χωρίς φεγγάρι, είναι ευκολότερο να χαρούμε τα άστρα του ουρανού. Τότε μπορούμε να παρατηρήσουμε ότι το χρώμα και η ένταση της λάμψης τους μεταβάλλονται για κλάσματα του δευτερολέπτου. Τη μια στιγμή φαίνεται, για παράδειγμα, ένα αστέρι θαμπό και κοκκινωπό, και την άλλη φωτεινό και γαλάζιο.

Τα άστρα που είναι πιο κοντά στον ορίζοντα μοιάζουν να τρεμοπαίζουν εντονότερα από αυτά που είναι ψηλά στον ουρανό. Το φαινόμενο αυτό οφείλεται στο ότι το φως τους επηρεάζεται από τη γήινη ατμόσφαιρα. Όταν ένα άστρο βρίσκεται κοντά στον ορίζοντα, το φως του πρέπει να διαπεράσει ένα πιο παχύ στρώμα αέρα απ’ ό,τι το φως άλλων αστεριών, που βρίσκονται ψηλά στον ουρανό, με αποτέλεσμα να υπόκειται σε περισσότερες διαθλάσεις.

Δε συμβαίνει το ίδιο και με τους πλανήτες, όπως η Αφροδίτη και ο Κρόνος. Η ένταση του φωτός των πλανητών είναι πολύ πιο σταθερή, καθώς αυτοί βρίσκονται πολύ πιο κοντά στη Γη απ’ ό,τι τα άστρα. Ενώ τα άστρα μοιάζουν με κουκκίδες, οι πλανήτες φαίνονται αισθητά μεγαλύτεροι στον ουρανό, και γι’ αυτό το φως τους είναι δυσκολότερο να αλλοιωθεί.  

Τα άστρα τρεμοπαίζουν 40 περίπου φορές το δευτερόλεπτο, ταχύτερα απ’ ό,τι μπορεί να αντιληφθεί το ανθρώπινο μάτι. Για το λόγο αυτό, το μάτι μας αντιλαμβάνεται μόνο τις πιο αργές διακυμάνσεις του φωτός, που διαρκούν τουλάχιστον 1/15 του δευτερολέπτου.

Οι αστρονόμοι εγκαθιστούν τα μεγάλα επίγεια τηλεσκόπια, στις κορυφές ψηλών βουνών, ώστε το φως των άστρων να επηρεάζεται όσο το δυνατόν λιγότερο από τις αναταράξεις τον ατμοσφαιρικού αέρα.   Όταν το φως ενός άστρου διασχίζει την ατμόσφαιρα, συναντάει φυσαλίδες ψυχρού ή θερμού αέρα, οι οποίες λόγω των αναταράξεων μετακινούνται συνεχώς. Οι φυσαλίδες λειτουργούν σαν μικροί φακοί, διαθλώντας το φως προς διαφορετικές διευθύνσεις, με αποτέλεσμα να νομίζουμε ότι το άστρο «τρεμοσβήνει».
WISEcarina

Πηγή: http://www.inout.gr/showthread.php?t=24968

Βρέθηκαν τόσο γρήγορα άστρα που μπορεί να… δραπετεύσουν

Έχουν ταχύτητα τέτοια που μπορεί να καταλύσει τη βαρυτική έλξη του γαλαξία

Βρέθηκαν τόσο γρήγορα άστρα που μπορεί να... δραπετεύσουν

Είναι απολύτως μοναχικά και μάλιστα κινούνται με τόσο μεγάλη ταχύτητα που μπορεί να καταφέρουν τη μεγάλη απόδραση… από το γαλαξία μας.

Σε αυτή την εξαιρετικά σπάνια ανακάλυψη προχώρησε διεθνής ομάδα αστρονόμων που βρήκε αστέρια με ταχύτητα τόση που μπορούν να καταλύσουν τη βαρυτική έλξη που τους ασκεί ο γαλαξίας και να βγουν από αυτό.

Οι ερευνητές, που έκαναν τη σχετική ανακοίνωση στο συνέδριο της Αμερικανικής Αστρονομικής Εταιρείας, ανακάλυψαν τουλάχιστον 20 άστρα, σχετικά μικρά σαν τον Ήλιο μας, που έχουν τα φόντα να γίνουν… δραπέτες του γαλαξία χάρη στην υπερβολική ταχύτητά τους.

Το ασυνήθιστο είναι ότι κανένα από αυτά τα άστρα δεν προέρχεται από την κεντρική περιοχή του γαλαξία μας. Μέχρι σήμερα οι επιστήμονες είχαν εντοπίσει περίπου 20 υπέρθερμα γιγάντια μπλε άστρα, όλα κοντά στο κέντρο του γαλαξία, τα οποία χαρακτηρίζονταν ως υπερ- υψηλής ταχύτητας. Σε όλες αυτές τις ήδη γνωστές περιπτώσεις, πρόκειται για διπλά αστρικά συστήματα, όπου το ένα άστρο παγιδεύεται από τη βαρυτική έλξη της τεράστιας μαύρης τρύπας στο κέντρο του γαλαξία μας (με μάζα όσο τέσσερα εκατομμύρια Ήλιοι) και έλκεται προς αυτήν, ενώ το συνοδό άστρο της εκτοξεύεται ως «σφεντόνα» προς την ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση, στο αχανές διάστημα, με τρομερή ταχύτητα που τους επιτρέπει να ξεφύγουν τελείως από την γαλαξιακή επικράτεια.

Όμως η νέα κατηγορία άστρων, που μπορούν να κάνουν κάτι ανάλογο, είναι πολύ διαφορετική. Πρόκειται για μοναχικά άστρα που δεν έχουν συνοδό, τα οποία κινούνται μακριά από το κέντρο του γαλαξία και δεν αποκτούν την τρομακτική ταχύτητά τους εξαιτίας του μηχανισμού-σφεντόνας της κεντρικής μαύρης τρύπας.

Οι αστροφυσικοί έχουν υπολογίσει ότι για να ξεφύγει ένα άστρο από τον γαλαξία μας, πρέπει να αποκτήσει ώθηση με ταχύτητα πάνω από ένα εκατομμύριο μίλια την ώρα, σε σχέση με την ταχύτητα κίνησης του ίδιου του γαλαξία.

πηγή: http://www.news.gr/kosmos/episthmonikes-anakalypseis/article/121055/vrethhkan-toso-grhgora-astra-poy-mporei-na.html

Άστρα γεννιούνται και πεθαίνουν σε ένα…κλικ

Σαντιάγκο, Χιλή

Το Μεγάλο Νέφος του Μαγγελάνου είναι ένας γειτονικός μας γαλαξίας που αποτελεί μόνιμο στόχο παρατήρησης των επιστημόνων. Ανάμεσα στα άλλα αυτός ο γαλαξίας φιλοξενεί πολλές περιοχές γέννησης νέων άστρων. Με τη βοήθεια του τηλεσκοπίου VLT στη Χιλή αστρονόμοι κατέγραψαν μια εκπληκτική εικόνα στην οποία αποτυπώνεται όλο το εύρος της κοσμικής δραστηριότητας. Στην εικόνα καταγράφονται εντυπωσιακά νεφελώματα, νεογέννητα άστρα και υπερκαινοφανείς αστέρες (σουπερνόβα).
Κοσμικό πορτρέτο
Η φωτογραφία καταγράφει κυρίως διάφορα νεφελώματα του γαλαξία. Οι περιοχές σε κάθε νεφέλωμα οι οποίες λάμπουν πιο έντονα είναι περιοχές όπου γεννιούνται νέα άστρα. Στο δεξί μέρος της εικόνας το έντονο λευκογάλαζο φως που εκπέμπουν τα νέα άστρα «σπάει» ένα μικρό ερυθρωπό νεφέλωμα που εντοπίστηκε πολύ πρόσφατα. Η κωδική του ονομασία είναι NGC 2035 αλλά οι επιστήμονες το ονόμασαν «Νεφέλωμα του Κεφαλιού του Δράκου». Πράγματι αν το κοιτάξει κανείς πιο προσεκτικά το νεφέλωμα θυμίζει κεφάλι δράκου το οποίο  «κοιτάζει» προς τα αριστερά.Η νέα εντυπωσιακή εικόνα από τα νεφελώματα του Μεγάλου Νέφους του Μαγγελάνου. Credit: ESO  πηγή: http://www.tovima.gr/science/physics-space/article/?aid=543562

Άστρα με θερμοκρασία… φούρνου κουζίνας

Οι λεγόμενοι καφέ νάνοι, αποτυχημένα άστρα που βρίσκονται στο μεταίχμιο ανάμεσα σε ένα κανονικό άστρο και σε έναν πλανήτη, μπορούν να είναι τόσο ψυχροί που να μην ξεπερνούν τη θερμοκρασία του φούρνου της κουζίνας μας.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον αστρονόμο Τρεντ Ντιπουά του Κέντρου Αστροφυσικής Χάρβαρντ – Σμιθσόνιαν, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό “Science”, σύμφωνα με το Space.com, χρησιμοποίησαν το υπέρυθρο διαστημικό τηλεσκόπιο “Σπίτσερ” της NASΑ και υπολόγισαν ότι οι πιο κρύοι καφέ νάνοι έχουν θερμοκρασία 125 έως 175 βαθμών Κελσίου (έναντι περίπου 5.730 βαθμών στην επιφάνεια του Ήλιου) και μάζα πέντε έως 20 φορές μεγαλύτερη του Δία, του μεγαλύτερου πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος.

Οι καφέ νάνοι θεωρούνται αποτυχημένα άστρα, επειδή, αν και μεγαλύτεροι από ένα πλανήτη, είναι μικροί για άστρα, με συνέπεια ποτέ να μην έχουν καταφέρει να “πυροδοτήσουν” τις αντιδράσεις πυρηνικής σύντηξης στο εσωτερικό τους, ώστε να μετατρέπουν το υδρογόνο σε ήλιο. Έτσι, έχουν μείνει με την αρχική θερμοκρασία με την οποία γεννήθηκαν, ενώ συνεχίζουν να κρυώνουν στο πέρασμα δισεκατομμυρίων ετών.

Οι πιο κρύοι καφέ νάνοι ανακαλύφθηκαν πριν δύο χρόνια με το υπέρυθρο τηλεσκόπιο WISE της NASA και μερικοί επιστήμονες εκτιμούν ότι είναι πιθανό να βρεθούν και άλλοι ακόμα πιο κρύοι, ίσως με χαμηλότερη θερμοκρασία και από το ανθρώπινο σώμα. Όμως τα ουράνια αυτά σώματα είναι τόσο αχνά, που, αν όντως υπάρχουν, θα είναι πολύ δύσκολο να παρατηρηθούν και μόνο μέσω υπέρυθρων τηλεσκοπίων.

planitis_2013

 

 

 

πηγή: http://www.news.gr/kosmos/episthmonikes-anakalypseis/article/92899/astra-me-thermokrasia-foyrnoy-koyzinas.html

Η πιο λαμπρή «ηχώ» στον Γαλαξία. Εκπληκτικό φαινόμενο από την έκρηξη του άστρου V838 Monocerotis

H εξέλιξη της ηχούς του άστρου όπως την κατέγραψε το Hubble τα δύο πρώτα χρόνια μετά την έκρηξη

Χιούστον

Η NASA έδωσε στη δημοσιότητα μια σειρά εικόνων από ένα σπάνιο όσο και εντυπωσιακό κοσμικό φαινόμενο που έλαβε χώρα πριν από 11 χρόνια στον γαλαξία μας και εξελίσσεται από τότε μέχρι και σήμερα. Το 2002 μια τρομερή έκρηξη σε ένα άστρο το μετέτρεψε για λίγο στο πιο φωτεινό άστρο του Γαλαξία ενώ η «ηχώ» της έκρηξης συνεχίζει ακόμη και σήμερα να κάνει αισθητή την παρουσία της.

Το συμβάν
Ήταν 6 Ιανουαρίου του 2011 όταν ένας ερασιτέχνης αστρονόμος στην Αυστραλία εντόπισε μια έντονη λάμψη στον ουράνιο θόλο. Οπως διαπιστώθηκε, η λάμψη προερχόταν από το άστρο V838 Monocerotis που βρίσκεται σε απόσταση 20 χιλιάδων ετών φωτός από εμάς στον αστερισμό του Μονόκερου. Οι επιστήμονες έστρεψαν τα επίγεια και διαστημικά τηλεσκόπια στο άστρο και διαπίστωσαν ότι μια τρομερή έκρηξη το είχε μετατρέψει για λίγη ώρα στο πιο φωτεινό άστρο του Γαλαξία.
Σύμφωνα με τους υπολογισμούς των ειδικών η σύντομη λάμψη είχε φωτεινότητα ένα εκατομμύριο φορές μεγαλύτερη από εκείνη του Ηλιου. Το επίσης εντυπωσιακό αλλά και μυστηριώδες είναι ότι όσο απότομα και ξαφνικά άρχισε το V838 Monocerotis να λούζει με φως το Σύμπαν το ίδιο απότομα σταμάτησε να το κάνει.
Τα μυστήρια και οι θεωρίες
Το τι συνέβη στο V838 Monocerotis έντεκα χρόνια μετά εξακολουθεί να τυλίγεται από μυστήριο. Οι ειδικοί δεν έχουν ακόμη μπορέσει να εξακριβώσουν την αιτία της έκρηξης. Επίσης δεν έχουν ακόμη μπορέσει να δώσουν μια εξήγηση για το ότι η λάμψη αυτή διήρκεσε πολύ λίγο και δεν μειώθηκε σταδιακά αλλά το ίδιο απότομα όπως εμφανίστηκε εξαφανίστηκε.
Έχουν αναπτυχθεί διάφορες θεωρίες για το μπορεί να προκάλεσε την έκρηξη.Η μια αναφέρει ότι το V838 Monocerotis είναι ένα άστρο που βρίσκεται στο τελικό στάδιο της ζωής του και σε αυτή τη φάση το ήλιον που του έχει απομείνει μπορεί να προκαλεί μεγάλες εκρήξεις. Αλλη θεωρία κάνει λόγο για κάποιο θερμοπυρηνικό γεγονός που συνέβη στο εσωτερικό του άστρου ενώ μια τρίτη πιο προωθημένη θεωρία πιθανολογεί ότι το V838 Monocerotis «κατάπιε» έναν πλανήτη και το άστρο έλαμψε καθώς… έτρωγε.

Η ηχώ
Μάρτυρας του φαινομένου είναι τα γιγάντια δαχτυλίδια κοσμικής ύλης (σκόνης και αερίων) που δημιούργησε το ωστικό κύμα της τρομερής έκρηξης.. Οι ειδικοί κάνοντας μια πιο ποιητική αναφορά σε αυτά τα ονομάζουν «ηχώ του φωτός» του V838 Monocerotis. Το ενδιαφέρον είναι ότι αυτά τα δαχτυλίδια διαστέλλονται συνεχώς. Η NASA έδωσε στη δημοσιότητα μια σειρά από εικόνες που καταγράφουν χρονολογικά τα δύο πρώτα χρόνια μετά την έκρηξη.

Πρόκειται για εικόνες που ξεκίνησε να καταγράφει το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble από την περιοχή που έγινε η έκρηξη τέσσερις μήνες μετά την εκδήλωσή της. Σε αυτές τις εικόνες εμφανίζεται η «ηχώ του άστρου, δηλαδή τα εντυπωσιακά δαχτυλίδια ύλης και η διόγκωση αλλά και επέκτασή τους στο διαστρικό κενό. Στην εικόνα του 2004 οι επιστήμονες εκτιμούν ότι τα δαχτυλίδια αυτά έχουν διάμετρο περίπου έξι έτη φωτός.

πηγή: http://www.axortagos.gr/pio-lampri-ixo-ston-galaksia.html