Καλδέρα ή Καλντέρα (Ισπανικά caldera: «καζάνι») ονομάζεται εδαφική κοιλότητα που σχηματίζεται όταν υποχωρεί το τμήμα ενός ηφαιστειακού κώνου ή όταν διαβρώνονται βαθμιαία τα εσωτερικά τοιχώματά του.

Χαρακτηριστική καλδέρα στην Ελλάδα είναι αυτή της Σαντορίνης που σχηματίσθηκε περίπου το 1613 π.Χ. με την Μινωική έκρηξη. Το περίγραμμα της καλδέρας της Σαντορίνης σχηματιζεται από τα νησιά Σαντορίνη, Ασπρονήσι και Θηρασία. Στο κέντρο της καλδέρας υφίστανται η Παλαιά και η Νέα Καμένη που αποτελούν ψυγμένη λάβα. Η Παλαιά Καμένη δημιουργήθηκε με την έκρηξη που σημειώθηκε το 47 μ.Χ. κατά την οποία και τετραπλασιάστηκε η επιφάνειά της με την έκρηξη του 726 μ.Χ. Περίπου 850 χρόνια αργότερα εμφανίσθηκε η Μικρη Καμένη η οποία μετά από 350 χρόνια ακόμη σε νέα έκρηξη ενσωματώθηκε με τη Νέα Καμμένη.

Μέχρι το 1940 πάνω στη Νέα Καμένη είχαν δημιουργηθεί δύο κρατήρες, από όπου εξακολουθούν να διαφέυγουν ατμίδες. Στην έκρηξη του 1950 απ΄ αυτούς τινάχθηκε μάγμα σε ύψος ενάμισι χιλιόμετρο. Κατά την τελευταία έκρηξη και σεισμό του 1956 στην καλδέρα αυτή ανυψώθηκε τσουνάμι που κατέστρεψε όλα τα πλωτά που υπήρχαν στην περιοχή καθώς και σχεδόν όλα τα παράλια κτίσματα της ευρύτερης περιοχής. Τότε η Σαντορίνη θρήνησε 53 θύματα.
Σήμερα ο χώρος είναι επισκέψιμος με πλοιάριο που προσεγγίζει σε υφιστάμενο μικρό όρμο της Νέας Καμένης.

Η διάμετρος της Καλδέρας της Σαντορίνης φθάνει τα 16 χλμ. τα οποία και την κατατάσσουν ως τη μεγαλύτερη καλδέρα στη Γη.

 

πηγή: http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9A%CE%B1%CE%BB%CE%B4%CE%AD%CF%81%CE%B1