Η καταστροφή του Μινωικού Πολιτισμού είναι αντικείμενο διαμάχης ανάμεσα στους αρχαιολόγους από την εποχή που η αρχαιολογική σκαπάνη, πριν από 100 χρόνια περίπου, έφερε στο φως τα πρώτα ευρήματα από το μινωικό παλάτι της Κνωσού.
Πέντε χιλιάδες χρόνια πριν, ο Μινωικός Πολιτισμός, ο πρώτος μεγάλος πολιτισμός που αναπτύχθηκε στην Ευρώπη, γεννήθηκε και άκμασε στην Κρήτη. Οι Μινωίτες, ήταν άνθρωποι αινιγματικοί αλλά καλλιεργημένοι, πολεμιστές και έμποροι, καλλιτέχνες και έμπειροι ναυτικοί. Ήταν οι πρώτοι που δημιούργησαν και χρησιμοποίησαν γραπτή γλώσσα στην Ευρώπη – η οποία αποκρυπτογραφήθηκε μόλις μερικά χρόνια πριν. Πάνω στην ακμή τους και ενώ ακόμα στην Ελλάδα δεν υπήρχε κάποιο «αντίπαλον δέος», ο Μινωικός Πολιτισμός καταστράφηκε και εξαφανίστηκε για πάντα, αφήνοντας μόνο εντυπωσιακά δείγματα της ανωτερότητας του. Το ανεξήγητο τέλος του πολιτισμού οδήγησε πολλούς αρχαιολόγους, μεταξύ των οποίων ο καθηγητής Μαρινάτος και ο Άγγλος Έβανς, να συνδέσουν την καταστροφή με το ηφαίστειο της Σαντορίνης.
Κάπου ανάμεσα στο μύθο και την ιστορία, ξεπροβάλλουν δύο πραγματικά γεγονότα που συγκλόνισαν τον τότε γνωστό ελλαδικό χώρο, περίπου 3.500 χρόνια πριν: η καταστροφή του Μινωικού Πολιτισμού και η έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης. Οι αρχαιολόγοι και οι επιστήμονες συνέδεσαν τα γεγονότα, θεωρώντας ότι η καταστροφή του μινωικού πολιτισμού προκλήθηκε από τη βίαια έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης. Αρχικά πιστεύονταν ότι η έκρηξη του ηφαιστείου έγινε το 1450 π.Χ, τότε δηλαδή που καταστράφηκαν τα Μινωικά Ανάκτορα, αλλά σήμερα πιστεύεται ότι η έκρηξη έγινε νωρίτερα, κάπου μεταξύ του 1627 και 1600 π.Χ.
Το κοσμογονικό γεγονός της έκρηξης του Ηφαιστείου προφανώς δεν θα μπορούσε να αφήσει αλώβητη την Κρήτη, που βρίσκεται τόσο κοντά στη Σαντορίνη. Η ηφαιστειακή τέφρα του ηφαιστείου της Σαντορίνης σκέπασε τη μινωική πόλη στο Ακρωτήρι της Θήρας, κάλυψε τον ουρανό του Αιγαίου και έφτασε μέχρι την Κρήτη. Ήταν όμως αρκετή για να καταστρέψει τον πανίσχυρο πολιτισμό;
Ο Μινωικός Πολιτισμός καταστρέφεται από το τσουνάμι
Για πολλά χρόνια οι απόψεις των αρχαιολόγων και επιστημόνων διίσταντο. Σχετικά πρόσφατα όμως έρευνες γεωλόγων και αρχαιολόγων στην Κρήτη, τόσο στην Κνωσό όσο και στο Παλαίκαστρο, αποκάλυψαν μια άλλη πολύ πιθανή εξήγηση. Ο αρχαιολόγος Stuart Dunn υποστηρίζει ότι η τέφρα από τη Σαντορίνη πιθανότατα σκίασε την Κρήτη για κάποιες μέρες αλλά σε καμία περίπτωση δεν κατέστρεψε τον Μινωικό πολιτισμό.
Ο αρχαιολόγος Sandy McGillivray που μελετά εδώ και πολλά χρόνια τον Κρητικό πολιτισμό και τα στοιχεία της καταστροφής, κάλεσε στην Κρήτη το γεωλόγο Hendrik Bruins από το Πανεπιστήμιο Ben Gurion του Ισραήλ, για να εξετάσει το έδαφος στο Παλαίκαστρο, στην ανατολική ακτή της Κρήτης, λίγο νοτιότερα από το περίφημο φοινικόδασος στο Βάι.
Ο Hendrik Bruins πήρε δείγματα του εδάφους, τα οποία απέδειξαν την εναπόθεση θαλάσσιων οργανισμών και ειδών στο έδαφος της Κρήτης, σε σημεία που δεν θα μπορούσαν να εξηγηθούν από κάποιο γνωστό φαινόμενο
Οι ερευνητές βρίσκουν ηφαιστειακή στάχτη, σπασμένα αγγεία σε μικρά κομμάτια ή κονιορτοποιημένα, αλλά και δείγματα τρηματοφόρων, οργανισμών που ζουν στον πυθμένα της θάλασσας σε τέτοιο βάθος που είναι απίθανο να βρεθούν πανω στη στεριά. Τα ίδια γεωλογικά δείγματα αποκαλύπτουν και κοραλλιογενή άλγη.
Πολλά χιλιόμετρα δυτικά από το Παλαίκαστρο, στο επίνειο της Κνωσού, την Αμνισό, οι ερευνητές εξετάζουν ευρήματα που περιέχουν επίσης δείγματα θαλάσσιων οργανισμών, θηραϊκή ελαφρόπετρα, κόκκαλα ζώων και ηφαιστειακή άμμο. Συνειδητοποιούν αμέσως ότι τεράστιες ποσότητες νερού εισέβαλλαν στο κρητικό έδαφος και καλούν τον Κώστα Συνολάκη, κορυφαίο επιστήμονα που ασχολείται με τα τσουνάμι.
Το μόνο που μπορούσε να εξηγήσει ικανοποιητικά τα ευρήματα, συνδέοντας τα γνωστά γεγονότα, ήταν το τσουνάμι. Το παλιρροϊκό κύμα που δημιουργήθηκε μετά την έκρηξη του Ηφαιστείου της Σαντορίνης έπληξε τις ακτές της Κρήτης, καταστρέφοντας σοδειές, τα καράβια και το εμπόριο, αποδυναμώνοντας ουσιαστικά τον Μινωικό Πολιτισμό.
Συγκεκριμένα, με βάση ειδικό software ο Κ. Συνολάκης κατάφερε να αναπαραστήσει τον τρόπο που ταξίδεψε το τσουνάμι στο Αιγαίο ενώ με τη μέθοδο της ραδιοχρονολόγησης τοποθετούν χρονικά τα ευρήματα των γεωλογικών ερευνών στο χρόνο έκρηξης του ηφαιστείου της Σαντορίνης. Το συμπέρασμα του ήταν ότι δεν υπήρξε μονάχα ένα γιγάντιο παλιρροϊκό κύμα, αλλά πολλά διαδοχικά τσουνάμι, με ύψος πάνω από είκοσι μέτρα και μήκος κάπου στα τριάντα μίλια, που χτυπούσαν τις ακτές τις Κρήτης με συχνότητα 1 κάθε 30 λεπτά. Οι Μινωίτες δεν είχαν κανένα τρόπο να πληροφορηθούν τον ερχομό των παλιρροϊκών κυμάτων που τους έπιασαν απροετοίμαστους.
Φανταστείτε τον τρόμο των Μινωιτών που είχαν μόλις επιστρέψει στα παράλια για να περιθάλψουν τους τραυματίες τους μετά το πρώτο τσουνάμι, όταν είδαν να έρχεται άλλο ένα υδάτινο τείχος καταπάνω τους. Αυτό ήταν κάτι που επαναλήφθηκε αρκετές φορές, ώσπου στο τέλος η καταστροφή στις βόρειες και ανατολικές ακτές της Κρήτης ήταν ολοκληρωτική.
Ωστόσο η Κρήτη είναι μεγάλο νησί . Τόσο τα ανάκτορα όσο και πόλεις ή χωριά στην καρδιά του νησιού έμειναν σχεδόν ανέπαφα. Τα νότια και δυτικά παράλια του νησιού φαίνεται ότι δεν επηρεάστηκαν καθόλου.
πηγή:http://www.explorecrete.com/archaeology/GR-minoan-civilization-destruction.html
